MARZEC w Wozowni
WYSTAWY
/ Arkadiusz Karapuda: „Think twice”
do 12.03.2023
Wystawa „Think twice” poświęcona jest malarstwu Arkadiusza Karapudy, artysty tworzącego obrazy, na które można, a nawet należy, patrzeć dwa razy i dwukrotnie myśleć. Raz o tekście, raz o wizerunku. O obrazie i o ramie, która nie jest ramą, tylko obrazem. O trompe l’oeil i czcionce Times New Roman. O (braku) relacji, która (nie)istnieje między pojęciem i rzeczą. A także między rzeczą i i jej wyobrażeniem. O rzeczywistości i złudzeniach. O nazywaniu tego, co się widzi, i postrzeganiu tego, co się nazwało.
Malarstwo Arkadiusza Karapudy jest dialektycznym ćwiczeniem z jednoczesnego posiadania ciastka i zjadania go. Z czytania i oglądania – bez odrywania oczu od obrazu. Jest poddane surowym konceptualnym i formalnym rygorom, które artysta sam sobie narzucił, by uzyskać praktycznie nieograniczoną swobodę manewru w budowaniu obrazu. Jest malarską maszyną, która opowiada o tym, jak działa malarstwo, wprawione w dyskursywny ruch przez spojrzenie widza/widzki. Last but not least, Karapuda dotyka na wystawie „Think twice” kwestii prawdy (w malarstwie – i nie tylko). Czy obrazy są prawdziwe? Czy malarz mówi prawdę? Czy mówią je obrazy? Rozważania na temat prawdy w epoce po prawdzie to ryzykowne przedsięwzięcie, nad którym należy się dwa razy zastanowić. Think twice.
/ Filip Wierzbicki-Nowak: „Punkty odniesienia”
do 12.03.2023
W dzisiejszym świecie, punkty odniesienia wobec otaczającej nas rzeczywistości opierają się nie tylko o źródła naukowe i media cyfrowe, ale również o informacje, mity i opowieści zasłyszane, które mogą swobodnie ewoluować i wplatać się w rzetelną, sprawdzoną wiedzę, dostosowując się do odpowiednich kontekstów. Symbolem takich odniesień jest Toruń, gdzie w umyśle młodego, dociekliwego człowieka, dojrzewała myśl obalająca dotychczasowe poglądy na wiedzę o wszechświecie. Takie obiekty jak np. Planetarium, czy Obserwatorium Astronomiczne są punktami odniesienia do rewolucyjnej teorii Mikołaja Kopernika.
Współczesny człowiek stara się zapanować nad naturą, nie zawsze korzystając z naukowych rozwiązań. Jak trafnie zauważył Claude Levi-Strauss: mit „[…] zapewnia człowiekowi złudne wrażenie, że jest on w stanie zrozumieć wszechświat i że on, w rzeczy samej, wszechświat rozumie. Jest to jednak tylko iluzja”. Z kolei Eric Davis zauważył, że „[…] w miarę jak produkcja i dystrybucja informacji narastają w postępie wykładniczym, tradycyjne hierarchie wiedzy załamują się, pozostawiając po sobie fragmentaryczny, lecz nadmiernie przesycony danymi świat dwuznacznych sprawozdań, marginalnych informacji i sugestywnych powiązań. Jeśli uznasz, iż jesteś zmuszony do tego, aby jakoś powiązać cały ten chaos, wówczas szalony mechanizm teorii spiskowej zaczyna cię oczarowywać”.
W moich realizacjach zastanawiam się, na jakie potrzeby człowieka odpowiada mit i dlaczego ludzie w niego wierzą. Nauka nie daje jasnych, prostych rozwiązań dotyczących spornych kwestii ideologicznych – są one trudne (skomplikowane), niejednoznaczne, zmienne. Niełatwo jest uświadomić sobie nieprzewidywalną potęgę natury, ponieważ często jest ona zakłócona przez medialny szum informacyjny oraz cyfrowe nośniki rejestrujące obraz. Nie pozwalają dostrzec tego co stałe, lecz wkrótce może ulec erozji. Dramatyczne wyzwania współczesności i często ubogie interpretowanie natury poprzez środki masowego przekazu uniemożliwiają dogłębne rozumienie przeszłości, teraźniejszość i przyszłości. Każdy z obrazów, jest częścią tworzonej przeze mnie mitologii, na którą składają się wyobrażenia o otaczającym nas świecie.
Filip Wierzbicki-Nowak
/ Anna Frąckowicz: „Czas to miłość”
do 12.03.2023
Motywem stale obecnym w twórczości Anny Frąckowicz jest miłość. Podejmując ten temat, artystka robi to jednak bez romantyzowania czy idealizacji tego uczucia. Miłość w jej pracach jest konstruktem wielopłaszczyznowym, któremu towarzyszy cały wachlarz odcieni: od jasnych i radosnych po mroczne. Kochać to bowiem nie tylko przeżywać z drugą osobą szczęście i stany euforyczne – to także razem pokonywać trudności, a często też wspólnie cierpieć.
Bohaterami projektów artystki nierzadko są pary. Tak też jest w najnowszej realizacji – Czas to miłość. Oś wystawy stanowi ciężar bólu i brzemię, jakie noszą rodzice po stracie ukochanego dziecka. W tle tej artystycznej opowieści stoi szereg pytań. Czy cierpienie tak wielkiego kalibru można zaleczyć? Czy dojmującą lukę da się „załatać”? Czy zadra się kiedyś zabliźni? Wymowny tytuł każe stawiać kolejne kwestie. Czy czas leczy rany? Czy miłość, a więc i wynikająca z niej udręka po stracie, (nie) wygasa wraz z upływającymi miesiącami i latami?
Czy tak ogromny ból da się w ogóle wyrazić, np. poprzez sztukę? „Może spróbować wyrzeźbić” – notuje Anna Frąckowicz w swoim raptularzu. I podejmuje to wyzwanie, bo przecież – jak sama zauważa – „zawód artysty pozwala (…) doświadczyć niewyobrażalnego”. Ostatecznie decyduje się jednak nie ograniczać tylko do rzeźby i uzupełnia swoją wypowiedź także o inne media. Łączy trzy sposoby zapisu: formy wykonane z lnianej czesanki, zdjęte bezpośrednio z dłoni bohaterów projektu; notację fotograficzną (autorstwa Małgorzaty i Katarzyny Druszcz), która rejestruje gesty „osieroconych” rodziców, oraz wspomniany wcześniej osobisty raptularz, zawierający jej własną relację na temat sytuacji, myśli, nastrojów związanych ze spotkaniami, jakie odbyła.
Dlaczego artystka zdecydowała się skoncentrować uwagę akurat na dłoniach? Bo – obok oczu – są one najsilniejszym wyrazicielem stanów emocjonalnych. W stworzonych przez nią formach rzeźbiarskich zamknięte jest całe spektrum wymownych gestów. Wybrany materiał – lniana czesanka – okazał się wdzięcznym tworzywem do pracy nad podejmowanym tematem. Jak zauważa Anna Frąckowicz: „[z]apis psychologiczny tkwi pomiędzy włóknami”, i zachęca jednocześnie do oglądania rzeźb przez lupę, by „wejrzeć w strukturę pomiędzy, w przestrzeń pustki”. W tym przypadku bowiem – podobnie jak w filozofii dalekowschodniej – nie jest ona tożsama z nicością. W pustce, która współkreuje rzeźby należące do projektu Czas to miłość, tkwi siła pobudzająca najwyższy emocjonalny diapazon. Paradoksalnie jednak ta sama pustka jest ciszą, a ta – jak przyznaje artystka – w jej rozmowach z bohaterami projektu była najbardziej dojmująca… Ciszę wystawy wypełni muzyka Macieja Tubisa.
/ Kazimierz F. Napiórkowski: „Znaki i objawienia”
do 12.03.2023
Fotografując staraj się pokazać to, czego bez ciebie nikt by nie zobaczył.
Robert Bresson
Fotografia późno pojawiła się w moim życiu, bo dopiero w 1978 roku. Byłem już dorosły, gdy dostałem do rąk dwuobiektywową lustrzankę (klatka 6×6 cm) polskiej produkcji o adekwatnej dla początkującego nazwie „Start”. Otrzymałem też krótki instruktaż oraz rolkę filmu i nakaz „wypstrykania” go. Po wywołaniu negatywu i zrobieniu odbitek mój instruktor i przyjaciel, Janusz Sokołowski, powiedział: „Będą z ciebie ludzie. Tak dobrze sfotografowanego śmietnika jeszcze nie widziałem”. Zdjęcia były czarno-białe i do tej pory jestem wierny tej estetyce fotografii.
W świecie cyfrowej fotografii zdjęcia czarno-białe można robić na dwa sposoby: albo z poziomu oprogramowania aparatu, wybierając opcję zdjęć monochromatycznych, albo z poziomu oprogramowania graficznego komputera, konwertując kolor zdjęć do skali szarości. Oczywiście wybieram to drugie, bo mam większą pewność uzyskania satysfakcjonującego obrazu.
Fotografując chmury pomijam „owieczki i baranki” na niebie, szukam zjawisk przybierających niekiedy bardzo zwarte i czytelne formy (znaki), a czasem materię przypominającą kosmiczne mgławice. Te ostatnie ujawniają się dopiero podczas konwersji do skali szarości barwnego zdjęcia zamglonego nieba (objawienia). Te momenty odkrywania fenomenów przestrzennych w obrazach, na pierwszy rzut oka nieciekawych, i związane z tym zaskoczenia są chyba najprzyjemniejszymi doświadczeniami przy tworzeniu cyklu „Znaki i objawienia”.
Kazimierz F. Napiórkowski
Autor przez ponad 25 lat (do marca 2023 roku) był grafikiem i fotografem Galerii Sztuki Wozownia w Toruniu.
/ Bogdan Przybyliński: “Ad Astra”
17.03–07.05.2023
otwarcie wystawy: 17.03 (piątek), godz. 18.00
kuratorzy: Mirosława i Kazimierz Rocheccy
koordynacja: Natalia Cieślak
Wystawa grafiki, malarstwa i rysunku Bogdana Przybylińskiego prezentowana w galerii Wozownia w Toruniu jest retrospektywą jego dorobku, przygotowaną w związku z jubileuszem 60 lat działalności tego wybitnego artysty światowej klasy.
Jego twórczość charakteryzuje wyjątkowe bogactwo i różnorodność zainteresowań. Dotyczy to zarówno tematyki dzieł, jak i ich plastycznej formy – środków artystycznego wyrazu, autorskiego warsztatu, często eksperymentalnego i odkrywczego – czy też stosowanych niejednokrotnie w sposób nowatorski środków technicznych i technologicznych, po które sięgał dla uzyskania poszukiwanych czy przewidywanych efektów. Zarówno figuratywizm, jak też abstrakcja lub strukturalizm, precyzja i szeroki gest, monochromatyzm i zderzenie koloru – nic nie jest mu obce, a jednocześnie w każdym obszarze działania jest sobą, jest charakterystyczny i rozpoznawalny. Jakie cechy o tym decydują? Śmiałość, oryginalność, doskonałe wyważenie kompozycyjne, sugestywność formy, dynamika, szczególny, indywidualny linearyzm – to cechy warsztatu i temperamentu artysty, świadczące o wielkim twórczym potencjale, znakomitym warsztacie i pewności ręki wynikającej z doświadczenia.
Twórczość profesora Przybylińskiego to forma refleksyjnego spojrzenia na otaczającą rzeczywistość. Jego prace poruszają tematykę spraw dnia codziennego, współgrania człowieka z przyrodą, rejestrują ruch i przemiany, jakim podlega natura.
Poszukiwania w obrębie wątków i inspiracji tematycznych zaowocowały w dorobku artystycznym Bogdana Przybylińskiego licznymi cyklami. Najbardziej znane spośród nich to: Lata osiemdziesiąte, Ludzie ze wsi, Gry oraz Ziemia czy też wyjątkowy w swoim charakterze, reprezentatywny dla artysty cykl Sportowcy z lat 70. Na wystawie prezentowane są prace pochodzące z najważniejszych cykli graficznych. Eksponowane są także obrazy z nowego cyklu malarskiego Ogrody, zaprezentowanego po raz pierwszy w maju, 2015 roku w Galerii Forum Wydziału Sztuk Pięknych UMK. Obrazy te powstały w wyniku bezpośredniej obserwacji zjawisk rozgrywających się w budzącej się do życia naturze w przydomowym ogrodzie profesora. Uważna i wrażliwa analiza dynamicznie wijących się, przecinających i przenikających motywów roślinnych rozkwitającego ogrodu odzwierciedlona została na płótnach dzięki ekspresyjnej, szerokiej linii, rytmicznym ciągom linearnym, szlachetnie stonowanej gamie zieleni oraz budującym przestrzeń i głębię obrazów strefom świateł i cieni.
Ekspozycja grupuje i wyodrębnia zestawy tematyczne prac, oddając też w układzie przestrzennym w zarysie chronologię ich realizacji, aby stworzyć odbiorcy możliwość prześledzenia rozwoju twórczości i warsztatu mistrza, kolejno pojawiające się motywy tematyczne i zainteresowania formalne.
Mirosława Rochecka
/ Przewrót – wystawa zbiorowa
24.03–07.05.2023
wernisaż: 24.03.2023 (piątek), godz. 18.00 / wstęp wolny
artystki/artyści:
Katarzyna Adaszewska, Ewa Bińczyk, Agnieszka Brzeżańska & Ewa Ciepielewska, Joanna Chołaścińska, Małgorzata Gurowska, Barbara Kaczorowska, Lila Kalinowska & Paweł Korbus & Jadwiga Sawicka (Centrum światów jest tutaj), Anna Kola, Piotr C. Kowalski, Maciej Kwietnicki, Diana Lelonek, Katarzyna Łyszkowska, Alicja Majewska, Tomasz Markiewka, Krzysztof Mazur, Martyna Miller, Arek Pasożyt, Wiesław Smużny, Aleksandra Sojak-Borodo & Katarzyna Skrobała & Grupa jajego, Marian Stępak, Mikołaj Szpaczyński, Alina Śmietana, Teatr Węgajty, Wiola Ujazdowska, W788, Maciej Wierzbicki, Tomasz Wlaźlak, Wyrąb Lasu, Anna Wysocka, Liliana Zeic, Zielone Wrzosy
zespół kuratorski: Niemiejsce w składzie: Elżbieta Jabłońska, Maciej Kwietnicki, Tomasz Wlaźlak
koordynacja: Joanna Gwiazda
Dzieło Mikołaja Kopernika – De revolutionibus orbium coelestium – opisujące heliocentryczną teorię budowy Układu Słonecznego, doprowadziło do wielkiej zmiany światopoglądowej i obyczajowej. Jego przyjęcie niosło za sobą na tyle znaczące skutki zarówno polityczne, religijne, naukowe, jak i filozoficzne, że okrzyknięte zostało mianem przewrotu.
Przewrót Kopernikański, stanowiąc całkowitą rewolucję w myśleniu, stał się istotnym punktem zwrotnym w historii i do dzisiaj jest wymieniany jednym tchem wraz z wartościami, jakie niesie człowiek witruwiański Leonarda da Vinci, jako jedno z największych osiągnięć myśli odrodzeniowej, a zasada kopernikańska wciąż stanowi integralną część metodologii nauki.
480 lat później, w dobie postępującego kryzysu klimatycznego, szóstego wielkiego wymierania powodującego drastyczny spadek bioróżnorodności, wzorzec człowieka witruwiańskiego obnażył swe słabości. Tym samym wygenerował potrzebę nowej, postantropcentrycznej rewolucji światopoglądowej, prowadzącej do przewrotu w myśleniu nie mniejszego niż ten, który spowodowała teoria Mikołaja Kopernika.
W przeciwieństwie do teorii heliocentrycznej, nie chodzi jednak o to, by rekonstruować hierarchię, a w miejsce człowieka witruwiańskiego wyznaczyć nowe centrum – rzecz w tym, by przedefiniować rzeczywistość, oddać nieludzkim bytom podmiotowość, stając się jednocześnie częścią sieci witalnych współzależności. Aby mogło to się wydarzyć, konieczne jest wypracowanie nowej utopii, dzięki której bycie w świecie będzie znacznie bardziej zharmonizowane.
W 550. rocznicę narodzin Mikołaja Kopernika i 480. rocznicę pierwszego wydania jego opus magnum – O obrotach sfer niebieskich, pragniemy zaprosić Państwa na wystawę, na której razem poszukamy odpowiedzi na pytanie, jak mógłby wyglądać „drugi przewrót kopernikański”.
#postantropocentryzm #posthumanizm #antropocen #przewrót #utopia #wspólnota #proces #wymieranie #ziemia #woda #las #rośliny #zwierzęta #źródło
Wystawa przygotowana w ramach współpracy Galerii Sztuki Wozownia z Wydziałem Sztuk Pięknych UMK
WYDARZENIA
/ 12.03 (niedziela), godz. 11.00–17.00
Finisaż wystawy Anny Frąckowicz “Czas to miłość”
W przestrzeni wystawy będzie można spotkać autorkę, która opowie o swoim projekcie.
wstęp wolny
/ 17.03.2023 (piątek), godz. 18.00
Wernisaż wystawy Bogdana Przybylińskiego „Ad Astra”
wstęp wolny
/ 21.03 (wtorek), godz. 18.00
The Pictures Generation. Sztuka i krytyka w czasach przełomu – wykład i spotkanie wokół książki Filipa Pręgowskiego
wstęp wolny
Spotkanie poświęcone jest jednemu z najciekawszych zjawisk w sztuce amerykańskiej lat 70. i 80. XX wieku, czyli fenomenowi nazwanemu całkiem niedawno mianem The Pictures Generation. Jest to pokolenie artystów, którzy wchodzili na amerykańską scenę artystyczną w czasie wielu przewartościowań, narodzin różnych definicji postmodernizmu, ścierania się skrajnie różnych wizji sztuki, kształtowania jej instytucjonalnych uwarunkowań i bumu ekonomicznego na rynku sztuki. Do najbardziej znanych przedstawicieli nurtu należą tacy artyści jak Cindy Sherman, Sherrie Levine, Barbara Kruger, Robert Longo, David Salle, Jack Goldstein. Wybrane przykłady sztuki The Pictures Generation oraz wypracowane przez artystów praktyki i strategie (jak na przykład posługiwanie się obrazami zawłaszczonymi z różnych obszarów kultury) prezentowane są w odniesieniu do toczących się w latach 70. i 80. dyskusji i polemik amerykańskich krytyków.
Książka Filipa Pręgowskiego „The Pictures Generation. Sztuka i krytyka w czasach przełomu” została opublikowana przez Wydawnictwo Naukowe UMK.
Filip Pręgowski − teoretyk i krytyk sztuki, artysta malarz, adiunkt w Katedrze Historii Sztuki Nowoczesnej i Pozaeuropejskiej na Wydziale Sztuk Pięknych UMK. Naukowo zajmuje się teorią sztuki współczesnej, analizą dyskursu artystycznego i historią krytyki artystycznej. Autor książek i publikacji naukowych dotyczących relacji sztuki i dyskursu artystycznego.
/ 24.03.2023 (piątek), godz. 18.00
Wernisaż zbiorowej wystawy „Przewrót”
wstęp wolny
/ 26.03.2023 (niedziela), godz. 12.00
Oprowadzanie po aktualnych wystawach
wstęp wolny
Razem z przewodnikiem będzie można obejrzeć dwie nowe wystawy: zbiorową pt. „Przewrót” oraz retrospektywę Bogdana Przybylińskiego, która przekrojowo prezentuje 60 lat twórczości artysty.
/ 28.03 (wtorek), godz. 18.00
Fashion Victim or Fashion Changer? – wykład dr Marty Karwackiej
wstęp wolny
Można powiedzieć, że moda to kolorowy i pociągający świat, w którym kreujemy siebie, i taki, za którym chcemy nadążyć. Tak, ale warto też wiedzieć, co kryje się za kulisami mody. Przemysł odzieżowy to jeden z najbardziej zanieczyszczających środowisko sektorów. Koszty społeczne i środowiskowe tak prężnie rozwijającej się branży są ogromne. Przywykliśmy do tego, że ubrania są na wyciągnięcie ręki, że są bardzo tanie, że są „na raz”. Niestety efekty tego są wielowymiarowe – nie zawsze pozytywne. Żyjemy w czasach zbliżającej się kolejnej rewolucji. Jako konsumenci możemy zdecydować, czy chcemy pozostać ofiarami mody czy wpływać na jej zmianę.
dr Marta Karwacka – prywatnie: mama Stacha i Ludwika; zawodowo: socjolożka biznesu, autorka bloga How to Wear Fair. Jest managerką w Deloitte, gdzie zajmuje się szeroko pojętym zrównoważonym rozwojem, strategiami ESG i wspieraniem firm w dostosowaniu się do unijnych regulacji i adaptacji do zmian klimatu. W 2021 roku Forbes Woman włączyło ją do wąskiego grona Liderek Zrównoważonego Rozwoju. W pracy interesuje ją systemowe podejście do odpowiedzialności oraz rzeczywisty impact. Jest jurorką konkursu Verba Veritatis, konkursu Up-Cycle oraz Start-upy Pozytywnego Wpływu. Od 2013 roku wykłada na studiach podyplomowych CSR w Akademii Leona Koźmińskiego. Współtworzyła Koalicję na rzecz Gospodarki Obiegu Zamkniętego RECONOMY – pierwszą w Polce inicjatywę promującą circular economy. W 2020 roku została powołana w roli eksperta do programu CLIMATE LIDERSHIP, który jest odpowiedzią na Rezolucję ONZ, przyjętą w trakcie ostatniego Zgromadzenia Ogólnego ONZ ds. środowiska. Należy do Sustainable Fashion Working Group, międzynarodowego zespołu praktyków i naukowców zainteresowanych zrównoważonymi zmianami w branży mody. Na blogu How to Wear Fair? zajmuje się tematyką odpowiedzialnej konsumpcji w branży odzieżowej. Jej zaangażowanie w promowanie zrównoważonego rozwoju w sektorze mody zostało wyróżnione przez Magazyn ELLE statuetką ELLE Style Awards 2018. W ostatnich latach była prelegentką m.in na takich wydarzeniach jak: 100% Retail&Fashion, ELLE About Fashion, Open Eyes Economy Summit 2019 i Chellange Accepted by H&M.
wróć