GRUDZIEŃ w Wozowni

 

WYSTAWY:

do 11.12.2022

Izabella Gustowska: “Manifesty Izabelli G.”

kuratorka: Marta Smolińska

Celem indywidualnej wystawy Izabelli Gustowskiej – jednej z najwybitniejszych obecnie artystek medialnych – zatytułowanej „Manifesty Izy G.”. i przygotowanej specjalnie dla Galerii Sztuki Wozownia w Toruniu, jest wskazanie w twórczości autorki takich wypowiedzi, które można uznać za manifesty czy „statementy”. Wyjątkowość tej wystawy polega zatem na tym, że Gustowska, przy współpracy kuratorskiej z Martą Smolińską, formułuje swoje wyraziste artystyczne przesłanie, prezentując programowe założenia swojej twórczości. Dotyczą one tak ważnych i aktualnych dziś zagadnień jak ekologia i pandemia oraz kwestii definiowania pojęć wolności, miłości i demokracji, a także roli kobiety w XX i XXI wieku w powiązaniu z najistotniejszymi dla artystki cytatami z literatury tych stuleci.

Wystawa, utrzymana w czerni i bieli, prezentuje trzy projekcje wideo Gustowskiej: „Miłość, wolność, demokracja”, „16 minut” oraz „Trucizna”. To prace dotykające kluczowych dla artystki kwestii takich jak postawa polityczna i tolerancja, feminizm oraz ekologia. Całości dopełnia praca audio „Ja artystka wizualna”, w której Gustowska mówi o nadziei na bunt, rodzący się cicho w domach i ogrodach. To zatem manifesty, których przesłania są dziś paląco aktualne.

Gustowska z najwyższą klasą, ale też ironią, zajmuje pozycję Tadeusza Kantora, nawiązując w „Miłości, wolności, demokracji” do jego słynnego „Panoramicznego happeningu morskiego” z 1967 roku. Ubrana w czarny frak i białą koszulę wchodzi na drabinę, by jako kobieta-artystka zająć miejsce machystowskiego twórcy i propagować przesłanie tolerancji, wolności i sztuki. W tym wypadku nie ma szczególnego znaczenia, że falami w trakcie „Panoramicznego happeningu morskiego” nie dyrygował sam reżyser-Kantor, lecz Edward Krasiński. Kantor był osobny, aspirował do rangi geniusza i demiurga, stojącego ponad innymi. Gustowska zaś – mimo że stoi wyżej niż inni uczestnicy performance – gromadzi wokół siebie kolektyw indywidualistów. Na koniec jej pozycję dyrygentki zajmuje inna osoba, podczas gdy sama artystka odpływa w głąb jeziora.

W „16 minutach” mamy natomiast narrację feministyczną złożoną z 16 cytatów z 16 książek wybranych autorek (m.in. R. Solnit, V. Woolf, E. Jelinek, O. Tokarczuk), zawsze zaczerpniętych z ich 16 strony. Efektem jest sensualny videoaudiobook, w którym unosimy się w powietrzu i na wodzie, jesteśmy w łóżku, zaglądamy pod frywolnie podwiewaną wiatrem sukienkę czy towarzyszymy samej artystce w jej dzikich podskokach, uskutecznianych w postnazistowskiej architekturze poznańskiego Zamku. Kobiety mówią o kobietach i w imieniu kobiet, a Gustowska po prostu oddaje im głos, tworząc feministyczny kolaż dla zmysłowej świadomości.

Z kolei „Trucizna” to manifest o wymiarze katastroficznym. Nasza ludzka kultura stopniowo znika w nim pod wodą, której coraz większe ilości wdzierają się w ląd w wyniku globalnego ocieplenia i ekologicznego kryzysu. Tytułowa „trucizna” to metafora i widmo, które czai się także w niepokojących dźwiękach muzyki, w pianie na rzece, w każdym aspekcie naszego życia, które nasyciliśmy zgubną cywilizacją wiecznego postępu, obsesji konsumpcji i nadprodukcji plastiku. To trzykanałowe monumentalne wideo ma charakter epopei, w ramach której Gustowska współczuje ludziom, zwierzętom, architekturze, powietrzu, wodzie i wszelkim przejawom życia na Ziemi, pytając w tle o możliwość przetrwania.

Manifesty artystyczne kojarzą się przeważnie z nadętymi i krzykliwymi wypowiedziami mężczyzn-awangardzistów z początku XX wieku. Gustowska przeformułowuje tę tradycję – nie potrzebuje bowiem przemocowej retoryki, lecz subtelnie trafia wprost do nas, współczesnych odbiorczyń/odbiorców, którzy łakną wolności, miłości, demokracji, tolerancji, wspólnotowości, równości oraz życia na planecie, której nie będziemy dalej truć.

 

Krzysztof Mazur: „Formacja”

16.12.2022 –29.01.2023

otwarcie wystawy: 16.12.2022 (piątek), godz. 18.00 / wstęp wolny

Krzysztof Mazur – uznany artysta współczesny i komisarz wydarzeń artystycznych – swój najnowszy projekt otwiera na losowy bieg zdarzeń. Poetyka tytułu „Formacja” może naprowadzać na możliwość doświadczenia procesu nadawania kształtu bądź zaburzania wcześniejszego wizerunku (= de-formacji). Wejście w „społeczność” fantomów Krzysztofa Mazura jest doświadczeniem głębokim i naznaczającym. Wysmukłe, mobilne, szare kompozycje, aluzyjne do figur ludzkich, przypominają o zuniformizowanych społecznościach, o szezlongach sądowych. Instalacja staje się niedosłowną metaforą ostracyzmu, praktyki wykluczającej poszczególne jednostki (w czasie ostrakoforii, czyli głosowania za pomocą ostrak), które wypracowano w starożytnych greckich polis m.in. w Atenach, Argos, Milecie, Megarze i Efezie, ponadto na Sycylii. Najbardziej bezbronna część wszystkich modułów to wieńcząca górną partię bryła plasteliny, podatna na każdy gest odbiorcy. Przestrzeń projektu jest niejako zaprogramowana na procesualność. Odwiedzający wystawę w Galerii Sztuki Wozownia z pozycji widza ma szansę stać się współautorem projektu np. przez ułożenie sylwety na płasko i potraktowanie postaci jak siedzisko. Partycypujący, na podobieństwo demona, przysiada na domyślnej klatce piersiowej figury, dochodząc do manipulowania wizerunkiem z pozycji dominującej. Już sam tytuł ma wiele semantyk, np. określa się nim ugrupowanie polityczne, ale też zespół muzyczny czy samodzielny oddział wojskowy, a nawet rodzaj broni. W instalacji Krzysztofa Mazura rytm dwurzędowego usytuowania domyślnych postaci ma coś z apelu żołnierskiego lub obozowego. Wertykalne, fantomowe kompozycje oddziałują nieco jak aleja neolitycznych menhirów, zarazem więźniów poddawanych przesłuchaniom, dla których rezonansem pozostaje m.in. książka Proces Franza Kafki, po raz pierwszy wydana w 1925 r., która stała się metaforą sytuacji zbiorowego i indywidualnego doświadczenia.

Krzysztof Mazur jest istotną osobowością sztuki współczesnej i kuratorstwa, w tym samoorganizacji działań oddolnych. Od niemal czterdziestu lat charyzmatycznie działa w obszarze kontrkulturowo-wspólnotowym, łącząc artystów z odległych ośrodków. Jest też cenionym wykładowcą rzeźby, profesorem na Wydziale Sztuk Pięknych UMK w Toruniu, który inicjuje u podopiecznych poetyckie otwarcie, nasłuchiwanie przestrzeni. Uwrażliwia na „zdegradowane media”, na przykład w zwietrzałej skale zachęca do obserwacji wszelkich „błędów w stratygrafii”, do szukania w nich potencjalności semantycznych i wzmacniania znaczeń. Uczy dostrzegać to, co nieoczywiste, alogiczne, niemonumentalne.

Dorota Grubba-Thiede

 

Krzysztof Mazur jest stypendystą Marszałka Województwa Kujawsko-Pomorskiego.

 

Pokaz prac z kolekcji Galerii Sztuki Wozownia: plakaty z lat 50.

16.12.2022 –29.01.2023

 

 

WYDARZENIA

Wrocławski fenomen szkła lat 60. XX w. Prof. Stanisław Dawski i jego uczniowie – wykład on-line dr Barbary Banaś

01.12.2022 (czwartek), godz. 18.30

Facebook i kanał YouTube Galerii Sztuki Wozownia

Wykład poświęcony będzie fenomenowi wrocławskiego szkła lat 60. XX w., określanego mianem wrocławskiej szkoły szkła, wiązanemu z postacią mentora i organizatora Katedry Szkła – prof. Stanisława Dawskiego. Spod jego „skrzydeł” wyszły pierwsze dwa pokolenia artystów i projektantów szkła, w tym tak dziś powszechnie znani jak Zbigniew Horbowy, Jan i Eryka Drostowie, Regina Puchałowa i wielu innych.

Barbara Banaś – dr historii sztuki, kustosz dyplomowany Muzeum Narodowego we Wrocławiu, prowadzi Dział Ceramiki i Szkła Współczesnego. Od ponad 20 lat specjalizuje się w badaniu historii polskiego wzornictwa i rzemiosła artystycznego. Uczestniczyła w wielu pionierskich projektach m.in. w 2000 roku w przygotowaniu wystawy „Rzeczy pospolite. Polskie wyroby 1899–1999” (Warszawa, Kraków). Przez wiele lat współpracowała z periodykiem “2+3D”, publikując artykuły prezentujące sylwetki polskich projektantów szkła i ceramiki. Jest jedną z współautorek promującej polskie osiągnięcia wzornicze i przygotowanej przez Instytut Adama Mickiewicza albumowej publikacji „Out of the Ordinary. Polish Designers of 20th Century”. Kuratorka wielu wystaw poświęconych polskiemu wzornictwu i rzemiosłu artystycznemu, w tym m. in. autorka wystawy stałej „Cudo-Twórcy” w Muzeum Narodowym we Wrocławiu. Autorka monografii: Krystyny Cybińskiej (2008), Zbigniewa Horbowego (2009), Hanny i Leszka Nowosielskich (2010), Ludwika Kiczury (2013), Jerzego Słuczan-Orkusza (2019) oraz bestsellerowej pozycji poświęconej Polskiej ceramice użytkowej doby „odwilży” – „Polski New Look” (2011, 2019 – II wyd).

 

Szkło nie pozwala nam się nudzić. Nowe kierunki w szkle – wykład on-line Miki Drozdowskiej

15.12.2022 (czwartek), godz. 18.30

Facebook i kanał YouTube Galerii Sztuki Wozownia

Rok 2022 ogłoszono międzynarodowym rokiem szkła! Światowe ośrodki edukacyjne, rezydencyjne, muzea, galerie, artyści, eksperci, krytycy, miłośnicy, studenci, czyli tzw. Glass Community przez cały rok świętuje rolę, jaką szkło odgrywa w naszym życiu. Dzięki wszechstronności, możliwościom chemicznym i fizycznym, szkło pod wieloma postaciami przyczyniło się do rozwoju kultury i nauki.

W tym roku w instytucji BWA Wrocław Galerie Sztuki Współczesnej powstała wystawa z okazji 50. rocznicy istnienia międzynarodowego centrum edukacji artystycznej w dziedzinie projektowania szkła. Mowa o Pilchuck Glass School – szkole zbudowanej rękoma jej inicjatorów w latach 70., w bukolicznym, dzikim i nieposkromionym otoczeniu Gór Kaskadowych koło Seattle. Wystawa prezentuje selekcję prac obiektowych oraz wideo artystów i artystek ze Stanów Zjednoczonych, Polski, Japonii, Norwegii, Danii, Szwecji, Korei Południowej, Anglii i Szkocji. Faktorem łączącym grupę jest sposób wykorzystania szkła jako medium, które problematyzuje współczesność, daje przestrzeń do spekulacji na temat przyszłości oraz przesuwa granice pracy z wykorzystaniem tej kruchej materii.

Podczas wykładu poznamy historię Pilchuck Glass School i zobaczymy, jak główne wartości szkoły, czyli wspólnota, proces, czas, przestrzeń i eksperyment wpływają na strategię i twórczość artystów_ek. Na podstawie prezentowanych na wystawie prac pokażę Państwu, jak od lat medium wymyka się utartym ścieżkom myślenia o nim. Poznamy nowe kierunki w szkle, odpowiemy na pytanie, czy szkło ma granice, oraz pospekulujemy o przyszłości tej wyjątkowej materii.

Mika Drozdowska – absolwentka Wydziału Ceramiki i Szkła na Akademii Sztuk Pięknych we Wrocławiu. Studiowała również na uniwersytecie w Anadolu w Eskisehir (Turcja). Pracuje jako kuratorka wrocławskiej galerii SIC! BWA Wrocław (przekształciła ją z Galerii Szkła i Ceramiki), kładąc nacisk na eksperyment i poszukiwanie nowych wartości. Jej zainteresowania skupiają się na szkle i ceramice jako mediach sztuki współczesnej. Z kolei jej doświadczenie i głębokie zainteresowanie sztuką w przestrzeni publicznej powoduje, że stara się operować na styku tych dwóch obszarów, czego czego przykładem jest np. projekt gry miejskiej “GlassGo” oraz “Sztuka na Zamówienie” – Mobilna Galeria z wystawą “Gatunki Inwazyjne“ Bena Wrighta. Autorka wielu wystaw sztuki współczesnej. W latach 2014-2019 współautorka programu rezydencyjnego w BWA Wrocław Galerie Sztuki Współczesnej. Obecnie w odpowiedzi na zaproszenie Pilchuck School of Glass w Stanwood stworzyła międzynarodową wystawę szkła współczesnego na 50-lecie programu Emerging-Artists-in-Residence.

 

 

wróć