W stronę człowieka. W hołdzie Zofii RydetTowards human. Homage to Zofia Rydet

 

01.07–31.07.2016

otwarcie wystawy: 01.07 (piątek), godz. 18.00 / wstęp wolny

 

artyści: Maciej Herman, Agnieszka Hunicz, Piotr Kosiński, Mateusz Palka, Andrzej Różycki, Tomasz Sobieraj

kurator: Krzysztof Jurecki

 

Twórczość Zofii Rydet (1911–1997) budzi nie tylko uznanie, ale także coraz większe zainteresowanie. Zainicjował je film Nieskończoność dalekich dróg. Podsłuchana i podpatrzona Zofia Rydet (1989) w reżyserii Andrzeja Różyckiego oraz wystawa prac artystki zorganizowana w 1999 roku w Muzeum Sztuki w Łodzi. Wydarzenia te miały związek z przełomem, jaki dokonał się w fotografii na początku XXI wieku. Pracami o charakterze surrealistycznych fotomontaży i kolaży, a zwłaszcza dokumentacyjnym Zapisem socjologicznym 19781990, Rydet otworzyła przed polską fotografią nowe możliwości rozwoju. Wszyscy artyści, których prace prezentowane są na wystawie, pracują – podobnie jak Rydet – na materiale czarno-białym, który, wbrew powszechnej opinii, nie jest bardziej „ułomny” od wizji fotograficznej ukazanej w kolorze. Ekspozycja nie ma jednak na celu przedstawienia tych twórców jako kontynuatorów wieloaspektowej twórczości Rydet, ale jej głównym zamysłem jest chęć obudzenia dyskusji nad tym, w jaki sposób różne typy obrazowania obecne w jej zdjęciach wpłynęły na najnowszą polską fotografię.

Toruńską ekspozycję rozpoczyna cykl Andrzeja Różyckiego Fotoandrzejozofia (2010), który wpisuje się w tradycję fotografii o znaczeniu symbolicznym i surrealistycznym, ale także o przesłaniu religijnym, co odróżnia go od klasycznego nadrealizmu. W cyklu tym artysta połączył fragmenty prac Rydet z własnymi. Tym, co różni go od stylu Rydet, jest przekorny duch eksperymentatorski, obecny w fotografii Różyckiego przynajmniej od czasów grupy Zero 61.

Agnieszka Hunicz w cyklu 80 i więcej z pokorą przygląda się osobom w podeszłym wieku, dla których nie ma miejsca w kolorowej prasie ilustrowanej, ponieważ nie funkcjonują już w ponowoczesnym społeczeństwie. Starość, podobnie jak śmierć, jest w nim z założenia niedostrzegalna. W nostalgicznej i optymistycznej interpretacji Hunicz można odnaleźć pewne wątki z Zapisu socjologicznego.

Maciej Herman i Mateusz Palka wspólnie wykonali cykl pt. Biblioteka – portret wielokrotny (2015), który w Toruniu zostanie pokazany premierowo. Składa się on z 23 prac wykonanych przez Palkę wewnątrz i na zewnątrz budynku oraz psychologicznych portretów pracowników, jakie zrobił Herman. W tym nietypowym cyklu można dojrzeć kontynuację Zanikających zawodów Rydet, mimo że wykracza on poza schemat fotografii artystki. Herman i Palka pokazują różnorodne pod względem formalnym zdjęcia związane z wrocławską biblioteką, świadomie wykraczając poza kategorię fotografii architektury na rzecz poszukiwania genius loci.

Piotr Kosiński w swych ekspresjonistycznych portretach penetruje ludzką psychikę. Interesuje go „zwykły człowiek” i jego życie religijne. Zdecydowana większość prac Kosińskiego nie przystaje do tendencji, które można obserwować w najnowszej polskiej fotografii. Nie mieszczą się one w schematach treściowych i formalnych „nowego dokumentu”. Zupełnie różnią się od tego, co określamy mianem ponowoczesności. Jest to twórczość wynikająca z humanistycznego i religijnego odczuwania świata w duchu stylu Zofii Rydet, a także (choć w mniejszym stopniu) Andrzeja Różyckiego. 

Tomasz Sobieraj prezentuje na wystawie kilkanaście zdjęć z dwóch cykli: Kolosalna morda miasta oraz Za bramami Ziemi Obiecanej, który do tej pory nie był jeszcze pokazany. Zrealizowana w stylu dokumentalnym, pesymistyczna wizja miasta, gdzie „czas się zatrzymał”, kojarzyć się może z fotografiami społecznymi z okresu międzywojennego, jakie w USA wykonywała FSA. Wśród prac Sobieraja są jednak także zdjęcia nostalgiczne i – rzadziej – optymistyczne, przedstawiające bawiące się dzieci. One właśnie przypominają o Małym człowieku – wczesnym, ale bardzo ważnym cyklu Rydet.

 

 

01.07–31.07.2016

opening: 01.07 (Friday), 6 p.m.

 

artists: Maciej Herman, Agnieszka Hunicz, Piotr Kosiński, Mateusz Palka, Andrzej Różycki, Tomasz Sobieraj

curated by: Krzysztof Jurecki

 

The artistic output of Zofia Rydet proved the most influential in terms of contemporary Polish photography. Along Jerzy Lewczyński and his idea of “archeology of photography” as well as Zdzisław Beksiński with his works from 1953–1960, she belongs to the most important Polish photographers. It’s certain that Sociological Record 19781990 is yet to hold a prominent place in the history of world photography as an unfinished visual account of the Polish society spanning up to the transformation of 1989. However, not only this cycle turned out essential for the present disciples of artistic photography, also in terms of the documentary dimension. 

The exposition at Wozownia presents various possible readings of the artist’s output, ways of being inspired by it, or finally, following the paths pioneered by Rydet. On the one hand, her work referred to modernist art and foreshadowed the postmodernist art, on the other hand, it referred to the documentary, which for Rydet was close to the form of a report since both terms used to be treated as equivalent.

 

 

wróć