Wykład Uli Chowaniec “Ironia/ Język/ Sztuka/ Artywizm?”

16.04.2024 (wtorek), godz. 18:00
wstęp wolny
Galeria Sztuki Wozownia w Toruniu, ul. Rabiańska 20 / wejście od ul. Ducha św. 6

Zapraszamy na wykład Uli Chowaniec, podczas którego poznamy szerszy kontekst zagadnienia ironii w sztuce.

Pojęcie ironii kulturoznawczyni uznaje za kategorię patriarchalną, co może wydać się nieco radykalne. Podczas wykładu, odbywającego się na, i wokół wystawy “Ironia”, przywoła lekturę rozmaitych tekstów na temat ironii, autorów znanych z kręgów akademickich, by pokazać, że w większości są to odwołania do to tekstów męskich. Jednocześnie spróbuje wskazać na istotne aspekty wykorzystywania ironii, która może być również sposobem na dekonstrukcję normatywnych, tradycyjnych hierarchii.

Jesteśmy córkami feministycznych proroczek.

Badając, jak ironię podejmowały feministyczne pisarki i teoretyczki: Virginia Woolf, Naomi Wolf, Donna Haraway, Luce Irigaray, Helene Cixous, możemy dostrzec ją, nie tylko jako podważanie znaczeń, dystans, ale jako rozwalanie wartości i znaczeń dotychczasowych, dekonstrukcję, uwalnianie języka i możliwość tworzenia nowych światów.

Helene Cixousl pół wieku temu propagowała kobiecą sprawczość, w której śmiech i witalność przelewają się bez ograniczeń. Wizja kobiet u Cixous – kobiet, które nie przepraszają za siebie – w której ironia bezpardonowo przeciwstawia się ograniczeniom i wykorzystuje swoją własną siłę dwuznaczności. Właśnie w taki sposób artystki wykorzystujące ironię odważnie i bez skrupułów manifestują swoją ironiczną sztukę. Rzucając wyzwanie tradycyjnym strukturom władzy – koncepcji ciała, piękna, boskości, przynależności etc – odzyskują sprawczość.

Artystki odważnie manifestują:

nie bójmy się używać kategorii patriarchalnych, wchodzić w gry, których reguły były ustanowione od wieków i te reguły pozornie powtarzać, po to by się komunikować i wchodzić w dialog, ale ostatecznie ironicznie – czy może już metaironicznie – rozwalać je od środka.

Dr. hab. prof. KA AFM Ula Chowaniec, literaturoznawczyni, specjalizująca się w historii kobiet. Mieszka w Sztokholmie i wykłada Literaturę Żydowskich Kobiet na Paideia Folkhögskola. Pełni także funkcję profesora na Uniwersytecie Krakowskim im. Andrzeja Frycza-Modrzewskiego, wykłada również na Uniwersytecie w Lund. Ula Chowaniec posiada tytuł Honorowego Badacza Naukowego na Wydziale Slawistyki i Studiów Wschodnioeuropejskich na University College London.

Jej osiągnięcia naukowe obejmują autorstwo dwóch monografii. Pierwsza z nich, zatytułowana “W poszukiwaniu Kobiety: O wczesnych powieściach Ireny Krzywickiej” (WUJ 2007), skupia się na powieściach Ireny Krzywickiej, istotnej postaci w żydowskim feminizmie lat 30. XX wieku. Druga monografia, zatytułowana “Melancholic Migrating Bodies in Contemporary Polish Women’s Writing” (Cambridge Scholar Publishing, 2015), zajmuje się tematem migracji kobiet i jej reprezentacją w literaturze. Obecnie Ula Chowaniec poświęca się swojemu najnowszemu projektowi badawczemu – monografii poświęconej poezji lesbisjskiej żydowskiej poetki Ireny Klepfisz. Pisze również o sztuce i wydarzenia kulturalnych, jest autorką tekstu “La Traviata, czyli Dama kameliowa na słodko. Literackie konteksty opery Łódzkiej Filgarmonii, przy okazji transmisji z Metropolitan Opera. Jest także organizatorką festivali (Queering Poland, London 2028), kuratorką wystaw (między innymi One Hundred Years, so What? – poświęconej stuleciu emancypacji kobiet w Polsce (Birmingham, Centrala 2018), oraz autorką festiwalu (Queer the Other Europe).

Więcej informacji o jej działalności naukowej można znaleźć na jej rozbudowanej stronie internetowej, która zawiera jej profesjonalny profil: https://cudzoziemki.weebly.com. Ponadto, jej badania dotyczące literatury Żydowskich Kobiet i pokrewnych tematów można znaleźć na stronie: https://jewishwomenswriting.weebly.com.

wróć